POŁOŻENIE
- Gmina Racławice usytuowana jest w północnej części województwa małopolskiego, zajmując południowo - wschodnią część powiatu miechowskiego, położona jest na lekko pofałdowanej Wyżynie Miechowskiej.
- Graniczy od północy z gminą Słaboszów, od zachodu z gminą Miechów, od południa z gminami: Radziemice i Pałecznica (powiat proszowicki), od wschodu z gminami Działoszyce i Skalbmierz przynależącymi do województwa świętokrzyskiego.
- Gmina obejmuje swym zasięgiem obszar o łącznej powierzchni 58,20 km2, co stanowi 8,7 % powierzchni powiatu miechowskiego.
Powierzchnia gminy składa się z następujących terenów:
• użytki rolne - 75,1 %,
• użytki zielone – 2,7 %,
• lasy – 17,23 %,
• tereny zabudowane - 2,75 %,
• tereny pod drogami - 1,8 %,
• nieużytki – 0,42 %.
GEOGRAFIA ORAZ CHARAKTERYSTYKA REGIONU
- Teren gminy cechuje się różnorodnością i bogactwem form ukształtowania powierzchni, budowy geologicznej i szaty roślinnej. Pod względem fizycznogeograficznym gmina Racławice położona jest na Wyżynie Miechowskiej i północnej części Płaskowyżu Proszowickiego. Najwyższe wzniesienie ma 380 m n.p.m. i znajduje się w rejonie wsi Góry Miechowskie, kolejne o wysokości 340 m n.p.m. występuje w rejonie Lasu Miechowskiego. Pomiędzy wzgórzami występują obniżenia o kierunku równoleżnikowym zwane padołami. Jednym z najbardziej charakterystycznych na terenie gminy jest Padół Kościejowski, znajdujący się pomiędzy Zadąbiem (okolice wsi Klonów) a Kościejowem. Najniższe obniżenie, występujące w tym padole posiada wysokość 270 m n.p.m. Krajobraz gminy jest urozmaicony wąwozami i jarami.
- Gmina ma charakter typowo rolniczy i nie posiada na swoim terenie zakładów przemysłowych. Użytki rolne zajmują powierzchnię około 4,1 tys. hektarów, co stanowi 69,2% powierzchni gminy. W tym grunty orne zajmują 65,5%, sady 0,4%, łąki i pastwiska 3,2% powierzchni gminy. Gospodarstwa rolne prowadzą głównie działalność rolniczą a swoje produkty wysyłają na pobliskie rynki. Dominuje uprawa zbóż - pszenicy i jęczmienia. Rolnicy zajmują się hodowlą zwierząt. Główną gałęzią jest hodowla trzody chlewnej i bydła. Dominującym rodzajem działalności gospodarczej jest handel detaliczny i usługi transportowe. Całości gminy jest zwodociągowana, większość dróg gminnych jest utwardzona. Przez teren gminy przebiega droga wojewódzka nr 783 z Olkusza przez Miechów w kierunku Skalbmierza. Na terenie gminy funkcjonuje szkoła podstawowa, ośrodek zdrowia, apteka, bank spółdzielczy, dwie placówki gastronomiczne, nowoczesny hotel oraz dobrze rozwinięta sieć handlowa.
- Gmina Racławice posiada nie tylko bogate karty historii, ale również okazałe obiekty przyrodnicze, do których zaliczają się:
- Rezerwat przyrody „Dąbie” położony na stromym zboczu wzniesienia zbudowanego z margli górnokredowych we wsi Klonów. Utworzony dnia 19.02.1955r. Powierzchnia rezerwatu wynosi 2,11 ha. Rezerwat został utworzony ze względów naukowych i dydaktycznych stanowiska roślin stepowych, jak zespół omanu wąskolistnego.
- Rezerwat przyrody „Opalonki” położony w miejscowości Klonów, na zboczu wzgórza zbudowanego z wapienno-marglistych skał górnokredowych. Jest to rezerwat o charakterze stepowym. Został utworzony dnia 19.02.1955 r. Powierzchnia rezerwatu wynosi 2,42 ha. Rezerwat obejmuje fragment enklawy leśnej, sąsiadującej z gruntami rolnymi. Teren rezerwatu porastają rzadkie i chronione krzewy i rośliny zielne m.in. oman wąskolistny, ciepłolubne zarośla leszczynowe oraz las klonowo-lipowy.
- Rezerwat „Wały” jest usytuowany w pobliżu dwóch wsi Dosłońce i Dale, na stromym zboczu wzgórza zbudowanego z górnokredowych osadów wapienno-marglistych. Rezerwat utworzono dnia 24.12.1957r. Powierzchnia rezerwatu wynosi 5,82 ha. Jest to rezerwat ścisły florystyczny. W granicach rezerwatu znajduje się jedno z czterech w Polsce stanowisk dziewięćsiła popłocholistnego.
- Rezerwat przyrody „Sterczów Ścianka” jest położony we wsi Klonów na zachód od drogi Klonów-Marchocice, na stromym zboczu opadającym w kierunku południowym, przeciętym płytkim parowem. Został utworzony dnia 16.01.1978 r. Powierzchnia rezerwatu wynosi 6,3 ha. Jest rezerwatem florystycznym zespołu ciepłolubnych zarośli leszczynowych, wśród których znajdują się płaty stepowych muraw z zespołem omanu wąskolistnego. Występuje tu również zespół zarośli Ligustro prunetum oraz grądu subkontynentalnego.
- Rezerwat historyczno-krajobrazowy „Kopiec Kościuszki” obejmuje sztucznie usypany kopiec w miejscowości Janowiczki oraz obszar Pola Bitwy pod Racławicami. Na terenie rezerwatu występuje roślinność kserotermiczna (miłek wiosenny, zawilec). Rezerwat zajmuje powierzchnię 18 ha.
- Teren historycznej bitwy Racławickiej granica terenu obejmuje rozłogi wsi Racławice, Dziemięrzyce i Janowiczki. Obszar zajmuje powierzchnię 520 ha oraz położone na tym terenie obiekty: Kopiec Kościuszki, Zamczysko, dwór w Janowiczkach, pomnik Wojciecha Bartosza Głowackiego, willę płk. Walerego Sławka w Janowiczkach oraz dwór i cmentarz „Bratnie Mogiły” w Dziemięrzycach. Dnia 14 kwietnia 2004 roku Rozporządzeniem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego teren został uznany za Pomnik Historii.